İş sağlığı ve güvenliği / Çevre farkındalığını arttırmak ve eğitimler haricinde bazı konularda bilinçlendirmeye katkıda bulunmak adına hazırlamış olduğumuz İSG-Ç Bülteninin üçüncü sayısı:

"ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ ISO 14001"

Çevre Yönetimi Nedir?

Doğal ve yapay çevre unsurlarının sürdürülebilir kullanımı ve gelişimini sağlamak üzere yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde belirlenen politika ve stratejilerin uygulanması sürecidir. Bunu sağlamak için idari, teknik, hukuki, politik, ekonomik, mali, sosyal ve kültürel araçlar kullanılır.

Neden Çevre Yönetimi?

Çevre yönetimi ile kısıtlı kaynakların zararsız bir şekilde doğaya geri kazanamı, söz konusu faaliyet ve süreçlerdeki çevre unsurlarının fırsat olarak değerlendirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır.

Çevre yönetiminin amacı, doğal varlıkların ve doğal kaynakların korunması ve geliştirilmesi ile birlikte, bugünkü ve gelecek kuşaklar için yaşanabilir bir dünya ve ekosistem yaratılması temel yaklaşımına dayanır.

Çevre yönetim sisteminin etkin bir şekilde kullanılmasıyla, özellikle AB standartları doğrultusunda değişen yönetmeliklere uyum sağlanarak yasal sorumluluklar yerine getirilir.

Çevre Yönetim Sistemi Nasıl Başarılı Olur?

• Tüm çalışanların katılımı sağlanmalıdır.
• Çevre konularının tüm çalışanların katılımını gerektiren ortak bir görev olduğu fikrinin yaygınlaştırılması gereklidir.
• Çevre yönetim sistemi programı tüm organizasyonda tanıtılmalı ve katılım için tüm çalışanlar cesaretlendirilmelidir.
• Eğitim programları sistemin ayrılmaz bir  parçası olarak sürdürülmelidir.
• Çevre yönetimi şirketin stratejik yönetimine entegre olmalıdır.
• Politika ve hedefler gerçekçi olmalıdır.
• Sabırlı bir yaklaşım sergilenmelidir.
• Uzun dönemli yatırım programları ile sistem güvence altına alınmalıdır.
• Mevcut ve potansiyel tüm tesis, proses ve ürünler sürekli ve sistematik bir çevresel değerlendirme ve denetime tabi olmalıdır.

Yapı Sektöründe Çevre Yönetimi

Şantiyelerde çevre yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği disiplinininden sonra en önemli unsurdur. Günümüz inşaat sektöründe uygulanabilirliği konusunda sorunlar yaşansa da, etkin bir çevre yönetim sistemi kısa vadede şantiyenin çehresini olumlu yönde değiştirebilir ve uzun vadede maddi, manevi kazançlara kapı açabilir.

Şantiyelerde çevre yönetiminin uygulanması için yapılması gerekenler:

• Saha koşulları ile ilgili bilgi edinmek için sahanın çevresel risk değerlendirmesi yapılmalıdır.
• Projenin inşaat ile ilgili tüm erozyon ve çökme kontrolu aktiviteleri için çevre yönetimi kriterleri baz alınarak uygulama yapılmalıdır. Aşağıdaki amaçlar doğrultusunda önlemler uygulamaya sokulmalıdır:
• Yağmur suyu ve rüzgar erozyonu kaynaklı toprak kaydının önlenmesi sağlanmalıdır. -üst nebati toprağın tekrar kullanım için saklanması dahil-
• Derelerde veya kanalizasyonda sedimantasyonun (çamur çökmesi) önlenmesi sağlanmalıdır.
• Şantiye ve etrafında çamurlaşmanın ve göllenmenin önlenmesi sağlanmalıdır.
• Partikül ve toz kaynaklı hava kirliliğinin önlenmesi sağlanmalıdır.
• Atık yönetimi aşağıdaki başlıklar kapsamında yapılmalıdır:
• İnşaat atık yönetimi
• Hafriyat atık yönetimi
• Atık su yönetimi
• Atık yağ yönetimi
• Atık pil ve akümülatör yönetimi
• Lastik atık yönetimi
• Gürültü kontrolü “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” çerçevesinde yapılmalıdır.
• Toz ve hava kirliliği yönetimi “Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği” çerçevesinde yapılmalıdır.
• Şantiye içi trafik kontrolünde “Karayolları Trafik Yönetmeliği” dikkate alınmalıdır.
• Su kaynaklarının ve yeraltı sularının korunması kontrolünde “Yüzeysel sular ve yeraltı sularının izlenmesine dair yönetmelik” çerçevesinde uygulama yapılmalıdır.

Geri Dönüşüm

• Atık malzemelerin hammadde olarak kullanılması çevre kirliliğinin engellenmesi açısından da önemlidir.
• Ofislerde ve şantiyelerde geri dönüşüm sistemlerine (ayrıştırma kutuları) önem vermeliyiz.
• Kullanılmış kağıdın tekrar kağıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94,su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltabilmektedir. Örneğin bir ton atık  kağıdın kâğıt hamuruna katılmasıyla 8 ağacın kesilmesi önlenebilmektedir.

Sonuç

Entegre Proje Yönetim olarak çevre bilincini ofislerde ve şantiyelerde tüm yüklenici ve alt gruplarına yansıtmalıyız. Çevre yönetimini planlarımıza dahil etmeliyiz.

Olumlu veya olumsuz etkilerinin uzun zaman aralıklarında fark ediliyor olması çevre yönetim sisteminin uygulanabilirliğini engellememelidir. Çünkü bir Afrika atasözünde dediği gibi:

“Bu dünya bize atalarımızdan miras kalmadı. Biz onu çocuklarımızdan ödünç aldık.“  

EPY / İSG-Ç Bülten003 "ÇevreYönetim Sistemi ISO 14001"