İş sağlığı ve güvenliği / Çevre farkındalığını arttırmak ve eğitimler haricinde bazı konularda bilinçlendirmeye katkıda bulunmak adına hazırlamış olduğumuz İSG-Ç Bülteninin sekizinci sayısı:

"İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ"

İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri (İş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve diğer sağlık personelleri) ve Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) tarafından yürütülür. Bütün tarafların görev, yetki ve sorumlulukları ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir. Bu bülten iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri konusunda bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır.

İş güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimleri

6331 sayılı iş sağlığı ve kanununa göre:

“İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür. İşverene iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen  işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve işverene yazılı olarak bildirir. Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur. “

İş güvenliği uzmanları tehlike sınıflarına göre görev yaparlar. Buna göre:

İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler. Ancak 6331 sayılı kanuna eklenen geçici madde ile; 01.01.2018   tarihine kadar B sınıfı iş güvenliği uzmanları çok tehlikeli sınıfa, 01.01.2017 tarihine kadar ise C sınıfı iş güvenliği uzmanları tehlikeli sınıfa bakabilirler.

İş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin işyerlerinde görevlendirilme süreleri ise tablodaki gibidir:

Buna göre çok tehlikeli sınıfta tanımlanan bir işyeri için 2016 yılı öncesinde kişi başına aylık 12  dakika iş güvenliği hizmeti verilmesi gerekirken 01.01.2016 tarihi itibariyle bu süre 40 dakikaya çıkarılmıştır. 

Örneğin;

50 çalışanı olan bir yapı firmasının 2016 öncesince 50*12=600 dakika (10 saat) aylık hizmet  alması yeterli iken, 01.01.2016 tarihinden sonra 50*40= 2000 dakika (33 saat) aylık hizmet alması gerekmektedir.

İş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin işyerlerinde tam zamanlı görevlendirilme şartları ise tablodaki gibidir:

Tabloya göre çok tehlikeli sınıfta yer alan ve personel sayısı 250’nin üzerinde olan işyerleri tam zamanlı iş güvenliği uzmanı görevlendirmekle yükümlüdür.

Diğer Sağlık Personeli (İşyeri hemşiresi) görevlendirilmesi: Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan işyerleri diğer sağlık  personeli görevlendirmekle yükümlüdür. Diğer sağlık personelinin görevlendirme süreleri aşağıdaki gibidir:

• Çok tehlikeli sınıfta yer alan 10 ila 49 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika.
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan 50 ila 249 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika.
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 20 dakika.

Tam zamanlı işyeri hekimin görevlendirildiği işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirmesi aranmaz.

Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB)

İş sağlığı ve güvenliği birimi oluşturmayan işyerleri Ortak Sağlık Güvenlik Birimlerinden hizmet alırlar. OSGB’ler  işyerlerinde  sağlıklı  ve  güvenli  bir  çalışma  ortamı  oluşturulmasına  katkıda    bulunulması amacıyla  kurulmuşlardır.  OSGB’den  hizmet  alan  işyerlerinin  sorumlulukları  azalmaz.  Bir  OSGB  ile çalışmadan önce; Bakanlıkça verilen yetki belgesi, kurulduğu ofisin fiziki şartları (revir, eğitim salonu vs), işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının sektörel tecrübeleri dikkate alınarak karar verilmelidir.

ÖNEMLİ NOT: İş sağlığı ve güvenliği hizmet sözleşmeleri e-devlet üzerinden E-KATİP sistemi üzerinden yapılır ve imzalanır. Bunun dışında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yoktur.

Sonuç

Ülkemizdeki tüm özel ve kamu kuruluşları iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır. Özellikle şantiyelerimizde nitelikli iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alınması konusunda araştırmacı olmakta fayda var. Çünkü OSGB oluşumlarının kalitesi konusunda sıkıntılar görünmektedir ve taraflar maddi ve hukuksal mağduriyetler yaşamaktadırlar. İş sağlığı ve güvenliği kültürünün doğru ve etkin bir şekilde oturması için hizmet alınan kişi ve kurumların yetkinliğini sorgulayamayız. 

EPY / İSG-Ç BÜLTEN008 "İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri"